گره بافی یا مکرومه، یک نوع از بافتنی است که در آن از فن گره زدن استفاده می شود. گره های اصلی مکرومه مربعی هستند. مکرومه مدت طولانی توسط ملوانان استفاده می شد. مکرومه بافی در ایران از هنرهای رایج است و طرفداران زیادی دارد. در این مقاله با ما همراه باشید تا شما را با همه چیز درباره مکرومه بافی، انواع گره های مکرومه بافی، کاربرد هنر مکرومه بافی و انواع محصولات مکرومه بافی آشنا کنیم.
همه چیز درباره هنر مکرومه بافی
• آشنایی با هنر مکرومه بافی
هنر مکرومه بافی چیست؟ مکرومه بافی هنر ایجاد بافت‌های زیبا با استفاده از گره‌های مختلف است. هنر بافت به هر شکلی زیبا است و تنوع آن سبب شده تا شاخه‌های مختلفی از این هنر خلق شوند. ترکیب خلاقانه‌ی نخ و گره در این هنر، به آثار چشمگیری منتهی می‌شوند که نمی‌توان از آن چشم برداشت. یکی از جذاب‌ترین این هنرها، هنر «مکرومه» یا به عبارت درست‌تر (مکرمه) Macrame است که از گذشته تا امروز طرفداران بسیاری داشته است. مکرومه بافی در هر دهه بنا به نیاز و سلیقه‌ی مردم زمان خود، برای خلق آثار هنری و اکسسوری‌های جذاب دکوراسیون، کاربرد فراوانی داشته است.
ساده‌ترین تعریفی که از مکرومه میتوان داشت، هنر تبدیل نخ به کمک تکنیک گره زدن، به منسوجات تزیینی است. در واقع نخ‌های مخصوص مکرومه بافی با کمک دست به ردیف‌هایی از گره‌های مختلف تبدیل می‌شوند و در نهایت می‌توانند بنا به کاربرد، به عنوان یکی از اکسسوری‌های دکوراسیون خانه یا استایل شخصی استفاده شوند.
• تاریخچه مکرومه بافی
در تاریخ معاصر، مکرومه نوعی هنر بوده که از کشورهای عربی به غرب آورده شده است. بافندگان این بخش از جهان از چندین تکنیک گره‌زنی برای تکمیل لبه‌های ملیله‌ها، قالی‌ها و شال‌های بافته شده با حاشیه استفاده می‌کردند. با توزیع این منسوجات در سراسر اروپا، افراد بیشتری شروع به آزمایش گره زدن به عنوان یک سرگرمی کردند. در قرن هفدهم، این تکنیک به انگلستان رسیده بود، جایی که خانم ها تحت راهنمایی ملکه مری دوم آن را آموزش می‌دادند. زنان تنها افرادی نبودند که مکرومه را تمرین می کردند. ملوانان برای مقاصد عملی گره می بستند، اما در سفرهای طولانی، عمل گره زدن راهی برای مشغول بودن در دوران بیکاری بود. این ملوانان در نهایت به گسترش این هنر در سراسر اروپا کمک کردند. آنها با ورود به بنادر جدید تاجر شدند و اقلام مکرومه ای که در کشتی ساخته بودند را معامله می کردند. این اقلام محبوب شامل بانوج، کلاه و کمربند بود.
سرانجام، ویکتوریایی‌ها در طول قرن‌های ۱۸ و ۱۹ منسوجات را گره می‌زدند تا اینکه بعد از انقلاب صنعتی این تکنیک تا حد زیادی با چرخ خیاطی جایگزین شد. گره زدن با دست دوباره در اواخر دهه ۶۰ و ۷۰ رایج شد اما در دهه ۱۹۸۰ به سرعت از مد افتاد. محبوبیت مکرومه با گذشت زمان کم شد و سپس دهه‌ی هفتاد میلادی، به عنوان یکی از دیوارپوش‌های تزئینی، رومیزی، روتختی، آویز گلدان، اکسسوری‌های استایل شخصی و… استفاده از آن مجدد رواج پیدا کرد. همچنین استفاده از زیورآلات تهیه‌شده از هنر مکرومه بافی نیز در آمریکا رواج پیدا کرد. گردنبند، دستبند و خلخال از نمونه‌های این جواهرات بود. این جواهرت تلفیقی از گره‌های مربعی با سنگ‌های شیشه‌ای مصنوعی، استخوان و پوسته‌های صدف دریایی بود.
وسایل مورد نیاز برای مکرومه بافی
وسایل مورد نیاز برای مکرومه بافی شامل:
۱- نخ مکرومه بافی
این نخ‌ها بسته به زمینه مورد استفاده انواع مختلفی دارند و از جنس کنف، کنف هندی، پنبه و یا کتان هستند. البته میتوان از جنس ریون، تریکو و بقیه مواد مصنوعی هم برای انجام کار استفاده کرد و همه این موارد بسته به سلیقه و خلاقیت خود شخص متفاوت است.
۲- فریم یا قالب مخصوص مکرومه‌بافی
هر چند برای همه موارد مکرومه‌بافی به فریم نیاز نداریم اما گاهی استفاده از آن ناگریز است. این فریم‌ها غالباً به اشکال شاخه، میله فلزی یا چوبی، حلقه و مربع هستند.
۳- صفحه مکرومه‌بافی
استفاده از صفحه برای انجام دادن پروژه‌های کوچک معمول است. سطح صفحه باید تقریباً 77 سانتی‌متر باشد.
۴- قیچی
برای قیچی کردن بندها استفاده می‌شود.
۵- برس
به منظور ساخت حالت کرکی مانند در حاشیه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع گره های مکرومه بافی
هنر مکرومه هنر گره زدن است و منسوجات حاصل از این هنر، بافتی از ردیف‌های گره هستند. تنوع گره‌های مکرومه سبب شده تا بتوانید طرح‌های متنوعی از این هنر خلق کنید و با استفاده از تنوع رنگ الیاف، اکسسوری‌های چشم‌نواز ایجاد کنید. انواع گره های مکرومه بافی عبارتند از:
۱- گره سر انداختن عمودی
این گره برای اتصال نخ مکرومه به لوله‌ی فلزی یا چوبی استفاده می‌شود. ابتدا نخ را از وسط تا کنید تا یک حلقه ایجاد شود. حلقه‌ی ایجاد شده را از بالا به پشت لوله ببرید. دو انتهای نخ باید در جلوی لوله بماند. سپس دو سر نخ را از حلقه در پشت لوله عبور دهید تا یک گره‌ی محکم ایجاد شود.
۲- گره‌ی مربعی
با کمک دو رشته نخ تا شده، دو گره سر بندازید تا در نهایت چهار رشته نخ داشته باشید. برای ایجاد این گره شما فقط باید دو رشته نخ کناری را حرکت دهید. اولین رشته‌ی نخ سمت راست را از روی دو نخ وسط و زیر نخ سمت چپ عبور دهید. نخ سمت چپ را از زیر دو نخ میانی عبور دهید و به حلقه‌ی ایجاد شده توسط نخ اول وارد کنید. با کشیدن نخ یک گره‌ی نیمه‌مربع خواهید داشت. اکنون نخ سمت چپ را از روی دو نخ وسطی عبور دهید و زیر نخ سمت راست ببرید. نخ سمت راست از زیر دو نخ میانی عبور دهید و به سمت حلقه‌ی ایجاد شده توسط نخ سمت چپ هدایت کنید. با کشیدن رشته‌ی نخ یک گره‌ی مربع کامل ایجاد خواهید کرد.
۳- گره مربعی متناوب
برای داشتن بافت مشبک باید از گره‌های مربع متناوب استفاده کنید. به این شکل که پس از ایجاد دو گره‌ی مربع حاصل از ۸ رشته‌ی نخ، کارتان به شکل ردیفی ادامه می‌دهید و در ردیف دوم، دو رشته نخ میانی را به عنوان دو رشته‌ی ثابت وسطی در نظر بگیرید و با دو نخ سمت راست و چپ این نخ‌های میانی، گره را ایجاد کنید. با تکرار این روند، بافتی مشبک از نخ مکرومه بافی ایجاد خواهید کرد.
۴- گره دو برابر نیمه
با دو گره‌ی سر و چهار رشته نخ شروع می‌کنید. نخ سمت چپ را به صورت اریب نگهدارید و از سمت چپ به ترتیب هر نخ را به نخ اریب گره زنید و این کار را برای هر نخ دوبار تکرار کنید. برای ایجاد هر گره باید هر رشته نخ را از روی نخ اریب رد کرده و سپس از زیر نخ اریب وارد حلقه تشکیل‌شده از این دو نخ می‌کنیم و آن را محکم می‌کشیم.
۵- گره نیمه عمودی
با چهار رشته‌ی نخ و دو گره‌ی سر انداخته شروع کنید. دو نخ سمت چپ را روی دو نخ سمت راست بیاورید و از زیر آنها رد کنید تا به دور دو نخ سمت راستی پیچیده شود. با سفت و شل کردن گره، ارتفاع آن را تنظیم کنید. این گره را می‌توانید با تعداد زوج رشته‌های نخ یا رشته‌های سه‌تایی نیز ایجاد کنید.
۶- گره مارپیچ
با گره سر شروع می‌کنید تا ۴ رشته نخ داشته باشید. توجه داشته باشید که دو رشته‌ی میانی کوتاهتر از دو رشته‌ی کناری در سمت راست و چپ است. زیرا دو رشته‌ی سمت راست و چپ مدام گره می‌خورند و باید بلندتر از نخ‌های میانی باشند. این گره به شکل گره مربعی زده می‌شود، اما با این تفاوت که کار را با یکی از دو نخ راست یا چپ شروع می‌کنیم و با همان نخ ادامه می‌دهیم تا حالت پیچ‌خوردگی پیدا کند.
۷- گره‌ی مارپیچ نیمه
مشابه همان گره مارپیچ است اما با این تفاوت که نخ سمت چپ یا راست را برای شروع انتخاب می‌کنید و آن را به صورت مربعی یک‌طرفه به ۳ رشته نخ دیگر گره بزنید. در واقع در مارپیچ ساده دو نخ راست و چپ درگیر بودند و دو رشته‌ی میانی ثابت بودند. اما در این حالت یک نخ کناری درگیر است و سه نخ دیگر ثابت هستند.
۸- گره‌ی سر انداختن افقی
گره‌ی سر انداختن افقی از دیگر گره‌های مکرومه بافی است که همان ظاهر گره‌ی قلابی سر انداختن اصلی را در راستای افقی ایجاد می‌کند. برای شروع با سه گره‌ی سر انداخته‌ی عمودی و ۲ رشته‌ی نخ کار را شروع می‌کنید. کار را با دو رشته میانی گره‌ی وسط ادامه می‌دهید. اول رشته‌ی چپی حاصل از گره‌ی سر وسطی را از روی دو رشته‌ی گره‌ی سر سمت چپ رد کنید و به زیر آن بیاورید. سپس امتداد نخ روی حلقه قرار می‌گیرد و بعد از روی دو رشته نخ عبور می‌کند و به زیر آنها هدایت و در نهایت از داخل حلقه‌ی ایجاد شده بیرون می‌آید. امتداد نخ را بنا به طرح دلخواه با کشیدن شل یا سفت کنید. این گره را در جهت دیگر با دو رشته نخ گره‌ی سر سمت راست نیز تکرار کنید.
انواع محصولات مکرومه بافی
مکرومه، یا هنر گره زدن طناب به الگوهای استادانه، از تاریخچه غنی در تزئینات خانه برخوردار است. تنوع تقریباً بی‌پایان الگوها، آن را برای آویزان کردن و پوشاندن عالی می‌سازد و به راحتی میتوان آن را به اندازه و شکل دلخواه و منحصر به فرد خود طراحی کرد. انواع محصولات مکرومه بافی و اکسسوری مکرومه بافی شامل: بالشت و پتو، پارتیشن، پرده و رانر، روکش مبل و صندلی، آویز گلدان و آویز دیواری، سبد و کیف دستی مکرومه، آیینه و قاب مکرومه می باشد.
کاربرد هنر مکرومه بافی
مانند بسیاری از صنایع دستی، با یک هدف کاربردی شروع شد. اولین مکرومه برای بستن انتهای نخ ها در قالیچه‌های دستبافت استفاده می‌شد تا ساییده نشود. همچنین برای ساخت و ترمیم تورهای ماهیگیری و گره‌هایی که در محکم کردن تورها، بادبان ها و لنگرها توسط ملوانان کاربرد داشت، برای ساخت جواهرات و وسایل تزئینی هم قابل استفاده می‌باشد. در طول سالیان متمادی از مکرومه برای ساخت انواع اقلام کاربردی و تزیینی از جمله دیوارکوب، جواهرات، پرده و آباژور استفاده شده است. از همین گره‌ها در کاردستی محبوب کودکان‌برای ساخت پابند و دستبند استفاده می‌شود.
خرید صنایع دستی مکرومه بافی
شما عزیزان برای خرید صنایع دستی مکرومه بافی و اکسسوری مکرومه بافی می توانید به سایت اینترنتی آف سود مراجعه نمایید. اف سود فروشگاه اینترنتی برای خرید محصولات خاص و اصیل ایرانی است که دارای جدیدترین محصولات صنایع دستی شیک و مدرن ایرانی می باشد.
جمع بندی
هنر مکرومه بافی یک هنر اصیل و باظرافت و بسیار شیک می باشد. مکرومه بافی زیرمجموعه‌ای از دنیای بزرگ‌تر گره‌ها است، و مکان خوبی برای شروع گره‌زنی است، زیرا با سه یا چهار گره، می‌توانید چیزی بسازید که در خانه‌تان زیبا به نظر برسد. شما می توانید با استفاده از محصولات و اکسسوری مکرومه بافی در منزل یا محیط کار، لطافت و زیبایی را برای خود به ارمغان بیاورید، همچنین با استفاده از اکسسوری مکرومه بافی در استایل خود، استایلی متفاوت و جذاب داشته باشید.