صنایع دستی چیست و چه اهمیتی دارد؟ صنایع دستی را به کلیه ی دست سازه هایی که تنها به کمک دست و ابزارهای غیر مکانیکی ساخته می شود می گویند. از انواع صنایع دستی در ایران می توان به گلیم بافی، حصیر بافی، میناکاری، سفالگری، ترمه بافی، منبت کاری و موارد بسیار دیگر نام برد. صنایع دستی ایران و صنایع دستی جهان در هر جامعه ای از جایگاه و اهمیت ویژه ای در حفظ هویت ملی آن کشور دارد. به همین جهت ما در این مقاله می خواهیم شما را بیشتر با صنایع دستی آشنا کنیم. با ما تا انتها بمانید.
صنایع دستی چیست؟
صنایع دستی آف سود یکی از متنوع ترین و با کیفیت ترین انواع صنایع دستی ایران می باشد که با قیمتی مناسب و در خور شأن مشتریان و هنرمندان و صنعتگران این صنایع عرضه می گردد. برای تماشای محصولات صنایع دستی پارچه ای، صنایع دستی چوبی، صنایع دستی چرمی، صنایع دستی سفالی و صنایع دستی شیشه ای لطفاً اینجا کلیک کنید.
کلیه لوازم تزئینی و کاربردی و محصولاتی که با استفاده از مواد اولیه طبیعی و بومی یک منطقه و تنها با استفاده از دست و ابزار ساده غیر مکانیکی ساخته می شود را صنایع دستی می نامند. البته ابزارهای مکانیکی مانند چرخ سفالگری و کوره های مخصوص آن ها و مواردی از این دست جزو ابزارهای مکانیکی ساده قرار می گیرند که خود به وسیله ی دست ساخته شده اند. بنابراین استفاده از چنین ابزارهایی در تولید صنایع دستی بلامانع می باشد.
در تولید صنایع دستی نیازی به دانش و تکنولوژی های پیشرفته نیست. تنها فراگیری فن ساخت آن ها می تواند به شما در ساخت سازه های دستی مورد نظرتان کمک کند. در حقیقت استادکار بودن در این جا برای شما راهگشا می باشد. عنوان استادکار در گذشته به افراد متخصص در هر فن و زمینه ای گفته می شد که دانش و فن کاری را که از گذشتگان خود به صورت نسل به نسل منتقل شده، یاد گرفته اند. این دست سازه های نفیس نشان از تاریخ، فرهنگ و جغرافیای ساخت آن کاردستی را دارد. چرا که برگرفته از آداب و رسوم، سنن، سبک و نیازهای زندگی، باورهای بومی و سنتی به علاوه ذوق هنری سازنده می باشند.
سبک های صنایع دستی نسبت به موقعیت جغرافیایی هر منطقه متفاوت است چرا که به عنوان مثال در کشور ما ایران، تنوع گسترده ای در آب و هوا و ویژگی های جغرافیایی و بومی و منطقه ای وجود دارد. بنابراین صنایع دستی به وجود آمده در هر منطقه با توجه به ویژگی های آن جا از رنگ و شکل های متفاوتی برخوردار می باشند.
تاریخچه صنایع دستی
اگر بخواهیم به تاریخچه صنایع دستی نگاهی بیاندازیم باید به گذشته های بسیار دور یعنی زمان انسان های اولیه برگردیم. درست زمانی که انسان ساختن و خلق کردن را یاد گرفت. گذشتگان ما برای گذران زندگی به وسایل اولیه و ابزارهایی جهت شکار و دفاع از خود نیاز داشتند. بنابراین می توان اولین صنایع دستی جهان را ابزارهایی را نام برد که بشر اولیه بدون هیچ کمک و دانشی ساخته است. به همین ترتیب با گذر زمان و افزایش دانش و آگاهی، در هر منطقه و مکانی افراد نیازهای خود را با کمک دست سازه ها برطرف می نمودند که بعضاً جنبه ی تزئینی نیز داشت. حتی برخی برای بیان احساسات خود دست به ساخت وسایل و زیورآلات تزیینی می زدند.
با گذشت زمان هنرمندان و صنعتگران برجسته ای در این زمینه پا به عرصه ی هنر و صنعت نهادند تا با کمک باورها، آداب و رسوم، سنن، فرهنگ، بینش، ویژگی های قومی و قبیله ای و جغرافیایی خود، بتوانند در زمینه ی اشتغال زایی کمکی به مردم منطقه نمایند. درست است که صنایع دستی در ابتدا برای برآورده کردن نیازهای اولیه بشر به وجود آمد، اما به مرور با کمک خلاقیت و ترکیب آن با اعتقادات و باورهای مردمان، وسیله ای شد که امروزه جزو هویت فرهنگی و ملی هر کشور و جغرافیایی می باشد. از فرش های دستباف و معروف ایران گرفته تا سفال های چینی، هر کدام داستانی از خلاقیت، دانش و زیباشناسی مردم آن منطقه را در بطن خود جای داده اند و ما به عنوان نسل حاضر برای حفظ فرهنگ و هویت جامعه ی خود، باید بتوانیم این داستان ها را به نسل آینده منتقل نماییم.
اهمیت صنایع دستی
نقش صنایع دستی در هویت ملی بیش از مردمان هر کشوریست. چرا که صنایع دستی نمادی از هویت فرهنگی، خلاقیت و ارتباط عمیق افراد آن جامعه با طبیعت است. صنایع دستی با گذر زمان توانسته فرصت های شغلی مختلفی را در مناطق محروم و غیرمحروم ایجاد کند و با تقویت اقتصادهای کوچک، نقش مهمی در توسعه اقتصادی ایفا نماید. شما با نصب یک دار قالی یا یک چرخ سفالگری و آموزش روش های آن ها می توانید قالی یا سفال های خاص خود را با کمک دستانتان بسازید. با افزایش چنین کسب و کارهایی، حتی کوچک، امروزه شاهد آن هستیم که صنایع دستی چه تأثیری در رشد اقتصادی جوامع مختلف داشته است.
این دست سازه ها امروزه به عنوان یک صنعت نقطه ی قوت گردشگری محسوب می گردد. علاوه بر آن، توانسته به عنوان ابزاری برای آموزش و ارتقاء آگاهی فرهنگی به خصوص در بین جوانان عمل کرده و گردشگران را با فرهنگ و آداب و سنن مناطق مختلف آشنا کند. به همین دلیل است که موزه ها در جهان وجود دارند تا بشر بتواند دِین خود را با نگهداری و حفظ صنایع دستی گذشتگان برای آیندگان به انسان ها، اَدا نماید.
آثاری که توسط هنرمندان و صنعتگران برجسته ساخته و عرضه می شود ممکن است گاهی اوقات بسیار ساده به نظر برسد. این در حالیست که برای ساخت ساده ترین صنایع دستی، ساعت ها و شاید روزها و ماه ها زمان صرف شده باشد تا آنچه که شما شاهد آن هستید خلق و نمایان گردد. به دلیل این که صنایع دستی از دل تاریخ و فرهنگ هر جامعه ای شکل می گیرد، امروزه با وجود پیشرفت تکنولوژی و ساخت وسایل تزئینی و کاربردی مدرن، همچنان صنایع دستی در دل مردم جایگاه ویژه ای داشته و از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد.
انواع صنایع دستی
صنایع دستی ایران یکی از صنایعیست که به دلیل گوناگونی و تنوع بسیار زیادی که کشور ایران از لحاظ آب و هوا، قوم و قبیله، گویش، پوشش، آداب و رسوم و فرهنگ و... دارد، انواع آن بسیار زیاد است. شاید بسیاری از آن ها هنوز شناخته نشده باشند. یکی از راه هایی که می تواند در جهت حفظ و احیای صنایع دستی هر منطقه انجام داد، معرفی آن به دیگران است. به لطف تکنولوژی امروزه با بخش زیادی از آن ها آشنا هستید. ما در این بخش به ذکر تنها چند مورد که بیشتر به گوش افراد خورده است را در قالب دسته بندی های مشخص، می پردازیم. پس برای آشنایی بیشتر با انواع صنایع دستی و معرفی آن به سایر جوامع تا انتهای این بخش ما را همراهی نمایید.
صنایع دستی در دسته های نساجی و بافندگی، چوبی، فلزی، شیشه ای، سفالگری، چرمی، سنگی، نقاشی و ... تقسیم بندی می شوند که معروف ترین آن ها عبارتند از:
- صنایع دستی نساجی و بافندگی
بافندگی یکی از قدیمی ترین صنایع دستی ایران می باشد. در گذشته بانوان پوشاک مورد نیاز خود و اعضای خانواده را از طریق الیاف طبیعی تهیه می کردند. بسیاری از آن ها حتی ابتدا با ریسندگی نخ ها الیاف لازم را تهیه می کردند و سپس پارچه ی مورد نظر خود را با طرح و نقش های متنوع می بافتند. در نهایت نیز با خلاقیت و سلیقه ی بسیار لباسی که به آن احتیاج داشتند را می دوختند. از پوشاک که بگذریم گذشتگان ما رو اندازها و حتی زیراندازهایی مانند قالی و یا گلیم و .. را نیز با دستان خود می بافتند. به همین منوال امروزه امروزه صنایع دستی نساجی و بافندگی دارای تنوع و گوناگونی بسیاریست و دیگر منحصر به پوشاک نمی باشد.
یکی از انواع صنایع دستی ایران که در جهان بسیار معروف است، فرش ایرانیست. درست است که با پیشرفت تکنولوژی انواع فرش های ماشینی با بهترین الیاف تهیه و تولید می شوند، اما بازهم فرش های دستبافت ایرانی طرفداران خاص و بسیار زیاد خود را در سراسر جهان دارد. از دیگر صنایع دستی در زمینه نساجی و بافندگی می توان به مواردی همچون گلیم، گبه، جاجیم، ابریشم بافی، شب بافی، مخمل بافی، خس بافی، ترمه بافی، نمد بافی و ... اشاره نمود.
- صنایع دستی چوبی
یکی از انواع صنایع دستی جهان که تا حدودی با ایران اشتراکاتی دارد، صنایع دستی چوبیست. انسان های اولیه برای این که بتوانند غذاهایی که به صورت مایع و یا شُل بودند را استفاده کنند از چوب استفاده می کردند. به این صورت که با کمک سنگ های تیز چوب هایی که به صورت تکه تکه شده بود را کنده کاری می کردند و از آن ها به عنوان کاسه یا حتی لیوان استفاده می نمودند. رفته رفته بشر آموخت چطور از ظروف چوبی برای رفع نیازهای خود بهره ببرد و حتی پس از کشف عنصر فلز بیش از پیش به این مهم دست پیدا کرد.
امروزه شما با استفاده از انواع ابزارهای کنده کاری می توانید با یک تکه چوب، اثری هنری خلق کنید. ایرانیان نیز که از دیرباز جزو طرفداران عرصه هنر و زیبایی شناسی بودند، صنایع دستی چوبی بسیار زیبایی همچون انواع منبت کاری، معرف سازی، خاتم کاری و مشبک را برای زیباتر کردن وسایل تزئینی و کاربردی خود به وجود آوردند. این وسایل امروزه در زندگی روزمره کاربردهای بسیاری نیز دارد. از جعبه ی جواهرات منبت کاری گرفته تا انواع تابلو معرق و ظروف پذیرایی چوبی همگی جزو صنایع دستی چوبی می باشند.
- صنایع دستی فلزی
بشر پس از کشف فلز پا به عرصه ی جدیدی از زندگی نهاد. بسیاری از ظروف و وسایلی که برای زندگی روزمره به آن احتیاج داشت اکنون دیگر از دوام و کیفیت چند برابری برخوردار بودند. انسان توانست با کمک ذهن و قدرت بدنی از عنصر فلز به عنوان یکی از صنایع دستی مورد نیاز خود استفاده نماید. آن ها با ذوب کردن مواد اولیه توانستند ظروفی که از آلیاژ کمتری برخوردار بود را بسازند و با کمک قلم زنی و چکش کاری به آن ها شکل و ظاهری زیباتر اهدا نمایند. به همین دلیل امروزه نیز این ظروف از جمله صنایع دستی گران قیمت محسوب می شود. ازجمله معروف ترین صنایع دستی فلزی می توان به انواع قلمزنی، زرگری، تذهیب، نقره کاری، منبت کاری مس، ریخته گری، مینا کاری، زیورآلات، اسلحه سازی و.... اشاره نمود.
- صنایع دستی شیشه ای
شیشه یکی از انواع صنایع دستی می باشد که شاید قدیمی تر از صنایع دستی فلزی باشد. چرا که در گذشته بشر با جواهراتی همچون الماس آشنا شده بود، بنابراین شاید بتوان گفت شیشه نیز یک عنصر شناخته شده بود. علاوه بر کهن بودن این صنعت، زیبایی و جذابیتی که پس از خلق آثار هنری انسان را محو تماشای خود می کند بسیار مورد توجه قرار دارد. از انواع صنایع دستی شیشه ای می توان به انواع شیشه های مشبک و ظروف شیشه ای اشاره نمود.
- صنایع دستی سفالگری
سفالگری یکی از چندین صنایع دستی پرطرفدار و محبوب در سراسر جهان است و قدمتی طولانی دارد. به دلیل این که در ایران خاک رس به وفور پیدا می شود، صنایع دستی سفالگری جزو رشته های فعال و به روز جامعه می باشد. در گذشته نیز ظروف سفالی برای استفاده ی روزمره بسیار پرطرفدار بود. ظروف سفالی لعاب دار و بدون لعاب ازجمله ی این صنایع دستی می باشند.
جمع بندی
صنایع دستی به وسایلی گفته می شود که به کمک دست و ابزار غیر مکانیکی ساخته و خلق شده اند. این آثار نقش بسیار مهمی در حفظ هویت ملی هر جامعه ای دارد. چرا که اصل و اساس صنایع دستی بر پایه ی فرهنگ و آداب و سنن جوامع بشریست. انواع صنایع دستی مانند قالی، نمد بافی، ظروف مسی و شیشه ای می باشند که بسته به منطقه ی جغرافیایی می تواند از طرح و رنگ های مختلفی برخوردار باشند.
آف سود یکی از معتبرترین فروشگاه های آنلاین برای فروش صنایع دستی می باشد.